23 december 2007

Harry Mulisch - Het theater de brief en de waarheid: een tegenspraak (2000)

In 1987 behoorde Jules Croiset tot de personen die de opvoering van Het vuil, de stad en de dood van Rainer Werner Fassbinder in Nederland trachtten te verhinderen. Hij ging hierbij zover dat hij dreigbrieven schreef, en zijn eigen ontvoering in scène zette. Over de gebeurtenissen schreef hij het boekje Met stomheid geslagen (1989). Harry Mulisch schreef over dezelfde afffaire het boekenweekgeschenk Het theater, de brief en de waarheid (2000), dat Freek de Jonge inspireerde tot zijn voorstelling De conferencier, het boekenweekgeschenk en de leugen.
Dit boekenweekgeschenk belicht de situatie van Herbert en Magda Althans.
In het eerste deel wordt de crematieplechtigheid van Magda beschreven, waarbij haar man Herbert bekent de beruchte dreigbrief te hebben beschreven. Het is gedetailleerd beschreven, Felix die het verhaal vertelt heeft bij de crematie een band mee laten lopen. Hij heeft opdracht gekregen een 'dramatische monoloog' te schrijven en dacht daarbij aan deze dramatische crematie.
Het tweede deel wordt verteld door Vera die dezelfde opdracht heeft gekregen, maar het verhaal vertelt van Herberts crematie, waarbij Magda bekent de brief te hebben geschreven. Dit is minder gedetailleerd, zij heeft geen band laten meelopen.
Interessant, de situatie van Jules Croiset was natuurlijk vreemd om het zacht te zeggen. Het boekje wordt geschreven als een soort monoloog, eerst door Herbert, vervolgens door Magda.

4 december 2007

Tessa de Loo - Het rookoffer (1987)


'Het rookoffer' is het boekenweekgeschenk van 1987. Tessa de Loo vertelt hier in omgekeerde chronologische volgorde het verhaal van de verhouding tussen lerares Frans Barbara Rozemeyer en eindexamenleerling Guido Maenhout. De verhouding is tot mislukken gedoemd omdat deze niet geaccepteerd wordt door de buitenwereld. Guido gaat toch zijn eigen weg na zijn eindexamen en Barbara raakt haar baan kwijt.
De toneelconnectie: Guido gaat naar de toneelschool na zijn middelbare school en voert ook eindeloos stukjes op voor Barbara.
Beetje mager dus, maar genoeg.
Het boek is interessant genoeg door de aparte opzet.

3 december 2007

Timothy Findley - Spadework (2001)


Spadework vertelt het verhaal van een Canadese acteur, Griffin (Griff), getrouwd met Jane, vader van de zevenjarige Will. Ze wonen in Stratford, Ontario waar elk jaar een Shakespeare festival plaatsvindt.
In het begin van het verhaal gaat de tuinier met zijn spade dwars door de telefoonlijn heen, daarmee cruciale telefoontjes blokkerend. Griff had zijn regisseur Jonathan Crawford moeten antwoorden of hij mee zou gaan in een homoseksuele verhouding.
Crawford weigert hem goede rollen om hem zover te krijgen. Griff geeft uiteindelijk toe en gaat weg bij Jane. Hij vertelt haar niet over Jonathan.
Het verhaal is niet alleen zijn verhaal, maar ook het verhaal van Jane die verliefd wordt op de man die de telefoonlijn komt repareren en deze uiteindelijk naakt fotografeert.
Ook wordt een tweede telefoontje geblokkeerd door de gebroken lijn waardoor uiteindelijk twee moorden plaatsvinden.
De schrijver is Canadees, de toneelwereld is Canadees. Persoonlijk wist ik niet dat ook in Canada een plaats is die Stratford heet en dat daar ook een Shakespearefestival is. Qua acteerwerk levert het niets nieuws op. Het is wel een interessant boek en goed leesbaar. Het wordt uit drie gezichtspunten verteld, begonnen door Jane, Griff vertelt een deel van het verhaal en ook Mercy Bowman, de huishoudster. Qua personages is het goed uitgewerkt, qua verhaal is het vrij ingewikkeld omdat het niet alleen om Griff draait, maar ook om zijn vrouw, zijn zoon, de huishoudster, en nog wat personages. Goed je hoofd bijhouden dus.