13 juni 2009

Bleke hemel - Edzard Mik (Amsterdam: Contact, 2007)

'Bleke hemel' is alweer de zesde roman van Edzard Mik (1960), de schrijver van 'De bouwmeester' (1995), 'Yak' (1996) of 'De wachters' (2004). 'Bleke hemel' is een tragedie gestoken in een actueel jasje. Om dit te benadrukken koos Mik als hoofdpersoon een gevierd acteur. Bertrand Barend schittert als Oedipus in de gelijknamige tragedie van Sophocles, maar is buiten het toneel ten prooi aan grote verwarring. Niet alleen twijfelt hij aan zijn artistieke prestaties, hij lijdt ook onder het gemis van zijn vriendin Anna, die voor een half jaar naar Afrika is vertrokken.
Bertrand schrijft haar een lange brief die de hele roman zal beslaan. Zijn brief aan Anna is een bekentenis en tegelijkertijd een verzoek tot begrip voor wat hem in haar afwezigheid is overkomen: ‘Lees mijn brief zoals je wilt, maar oordeel niet gelijk.’ Hij legt haar en daarmee zichzelf en ook de lezer uit hoe hij in handen is gevallen van jeugdvriend Bob.
Dat Bobs motieven om de vriendschapsbanden na zoveel jaren weer aan te halen niet zo zuiver zijn, ligt er van begin af aan dik bovenop. Bob is jaloers op het artistieke succes van zijn oude schoolkameraad en nog steeds verliefd op hun wederzijdse jeugdliefde Carina, die destijds de voorkeur gaf aan Barend. Nu woont ze al jaren in Bulgarije. Bob maakt Bertrand wijs dat hij stervende is en haalt hem over naar Bulgarije te gaan om er de Oedipus-tragedie op te voeren met de lokale bevolking. Natuurlijk arrangeert hij het zo dat Carina een rol krijgt in het toneelproject.
In Bulgarije wordt Bertrand slachtoffer van maffia-achtige praktijken, tijdens een toneelrepetitie valt er een dode, het lijk moet worden verborgen etc. De gepassioneerde verwarring van Bertrand wordt op den duur aanstellerij en de soap waarin hij verzeild is geraakt, een klucht.
We lezen een brief, maar de roman heeft niet de vorm van een brief, dus waarom deze kunstgreep?
Mik met zijn roman past absoluut in het project met zijn acteur als hoofdpersoon, maar ook dit boek overtuigt niet echt omdat de Bertrand een aanstellerige zeur is.

Paarden zijn ook varkens - Guido van Heulendonk (Amsterdam: de Arbeiderspers, 1995)

De acteur Eduard Bottelaer woont vlakbij Gent. Zijn vriendin Helena gaat naar New York. Zij vraagt Bottelaer of hij in die drie weken dat ze in Amerika is willekeurig voorwerpen wil verzamelen. Boris, de vriend van Helena, zal dat in New York ook doen, zodat er een synthese tussen beide steden ontstond. Als ze terugkomt zal ze de voorwerpen selecteren en transformeren tot kunst.
Bottelaer is hopeloos verliefd op haar en gaat dan ook serieus om met haar bizarre opdracht. Hij raakt verzeild in de meest onverwachte situaties.
Maar helaas, er komt een brief van Helena. Ze blijft nog even in Amerika en ze stopt met het project.
Paarden en varkens zijn heel verschillende dieren, maar toch hebben ze heel veel gemeenschappelijk. Dat geldt volgens de hoofdpersoon van dit boek ook voor mensen. Hij zegt dat alle mensen anders, maar toch hetzelfde zijn. Ze hebben namelijk dezelfde problemen, wensen, denkbeelden enzovoort. De auteur vergelijkt dus paarden met varkens en zo ook mensen met elkaar.
Eduard is acteur dus het boek past in het project, maar ik vond zelf de hoofdpersoon dermate vervelend en met zichzelf bezig dat ik niet door het boek heen gekomen ben.