11 april 2010

Leon de Winter – De hemel van Hollywood (1997)

Leon de Winter laat ‘De hemel van Hollywood’ beginnen met de ironische woorden: 'Als dit een film was, dan zou het openingsshot een lichtbeige overjarige Oldsmobile laten zien...' Wat volgt is een als uitgewerkt filmscript ('novelization') verteld misdaadverhaal dat zich grotendeels afspeelt in Los Angeles.
De Winter (scenarist en producent van onder meer De grens en Zoeken naar Eileen), heeft ruime ervaring in de filmwereld. ‘De hemel van Hollywood’ opent veelbelovend. Na een gevangenisstraf wegens fraude keert Tom Green terug naar Hollywood. Hij bezit honderdnegenentachtig dollar. De definitieve ondergang nadert. Met twee andere aan lager wal geraakte Amerikaanse acteurs lijkt hij erin te slagen de leegte van het bestaan voorgoed te vullen en nog één keer te schitteren: de prijs bestaat uit miljoenen, uit een kluis te stelen dollars, de inzet is hun leven.
Na een nieuwsgierig makende proloog, waarin drie schimmig opererende politieagenten een kluis met miljoenen dollars kraken, maken we in flashback ('Twee weken eerder') kennis met Tom Green, een ooit succesvolle televisie-acteur van Nederlandse afkomst die zeven maanden wegens fraude in de gevangenis heeft gezeten. Berooid is hij neergestreken in een sjofel hotel aan Hollywood Boulevard, vanwaaruit hij wanhopig aan werk probeert te komen. De lucky break blijft uit, tot hij na een dronkemansavond met twee andere ex-acteurs op een lijk stuit dat hun leven zal veranderen. Het boek ontwikkelt zich als een regelrechte thriller, spannend, maar net niet spannend genoeg om bij de les te blijven.
Niet alleen blijkt Green het onechte en rebelse kind van een schatrijke joodse industrieel - een feit dat 'typisch De Winter' is, maar verder van geen belang voor het verhaal - maar ook wordt duidelijk dat het boek dat we net hebben gelezen een door Green geschreven 'treatment' voor een film is. En dan is er nóg een tournure: het laatste woord is aan een oude journalist, die figurant was bij de roof. Hij twijfelt aan Greens verslag van de gebeurtenissen, gaat op onderzoek uit en ontdekt dingen die naar goed gebruik in thrillerrecensies niet verklapt mogen worden.
De film/toneellink is aanwezig door deze opzet van het boek.

Leni Saris - Wereld in droom (1963), Mijn leven, ons leven (1972)

Leni Saris is onder veel vrouwen bekend als auteur van meisjesromans, zelf zag ze haar publiek breder en sprak liever van 'goede ontspanningsromans' of 'ontspanningromans met een ondergrond'. De vergelijking met de bekende boeketreeksboeken vond ze helemaal vreselijk. Ze heeft 110 titels geschreven, waarvan de eerste ‘Licia zet door’ in 1938 verscheen. Het laatste boek ´Wij drieën’ verscheen postuum in 2000.
Lees één Saris en je hebt ze allemaal gelezen, want de boeken verlopen volgens een vast patroon. Aanvankelijk heeft de vrouwelijke hoofdpersoon een hekel aan haar mannelijke tegenspeler, maar na een reeks van verwikkelingen - met in de latere boeken ook detective- of thrillerachtige elementen - na misverstanden en verwijdering, vinden de twee elkaar. Alle boeken van Saris kennen een happy end. Daarbij gaat het overigens niet om een gelijkwaardige verhouding: de mannelijke hoofdpersoon is superieur en vaak stug, de vrouwelijke tegenspeelster, een stuk jonger, is ook vaak kinderlijker. Hoewel er in het oeuvre een ontwikkeling is naar minder zoete romantiek en meer avontuur, bleef het stramien onveranderd. Een andere constante is dat de tijdsomstandigheden vaag blijven, al zijn de boeken niet helemaal tijdloos; zij bevatten net genoeg verwijzingen om de eigentijdse werkelijkheid te suggereren. De namen kom je niet zomaar op straat tegen, de meisjes kregen namen als Minka, Leontine, Anouk. De mannen werden vaak opgezadeld met dubbele adellijke namen. Leni Saris zocht de namen op in een namenboek.
‘Wereld in droom’ draait om Vera van Wittem die als nanny in Engeland gaat werken en daar toevallig wordt ontdekt als actrice. Haar mannelijke tegenspeler, de acteur Lester Wilmott is natuurlijk eerst niet belangrijk, maar ze wordt verliefd op hem en het boek eindigt natuurlijk met hun huwelijk.
‘Mijn leven, ons leven’ draait om Minka, zus van Vera, die naar Engeland gaat op verzoek van haar zwager. Vera is eenzaam en Lester vraagt Minka haar zus gezelschap te houden. Daar komt Minka Charles Kingsley tegen die in haar zijn gedroomde hoofdrolspeelster ziet voor zijn film. Na verwikkelingen en de voorspelbare hekel voor Charles (van adel!) worden de twee verliefd en trouwen. Een zijspoor in het boek draait om Vera en Lester, tot dan kinderloos gebleven, die ruzie krijgen om een klein wees geworden jongetje, dat Lester graag wil adopteren, maar waar Vera eerst aan moet worden. Gelukkig komt het allemaal goed, wordt het kind geadopteerd en krijgen ze ook een eigen kind.
De toneellink in deze boeken is natuurlijk minimaal. De film wordt in deze boeken meer gebruikt als een decor dan dat het werkelijk functie heeft, maar één van de bekendste jeugdboekenschrijfsters van Nederland hoort in dit blog thuis. Al was het alleen maar omdat ik vroeger dol was op haar boeken.