21 juli 2006

Gustaw Herling - Een witte nacht van liefde (2001)

Normaal lees ik boeken het liefst in de oorspronkelijke taal, maar met dit oorspronkelijk Poolse boek werd dat wel lastig.
De titel klinkt als de titel van een boeketreeksje, maar het is wel degelijk een serieus boek.
Het vertelt de geschiedenis van de Pools-Russische regisseur Lukasz Kleban die op 84-jarige leeftijd aan zijn ogen moet worden geopereerd door een arts in Venetië. Samen met zijn halfzus en geliefde, Urszula, reist hij naar Italië. De operatie mislukt overigens en Lukasz wordt blind, daarbij wordt in het midden gelaten of dat komt door zijn slechte lichamelijke toestand of door medische fouten van de Italiaanse arts.
Broer en zus groeien op in Polen. Ze worden minnaars zodra Urszula volwassen is. Zij heeft eerst nog een 'verhouding' met een buurjongen, maar deze verdrinkt bij het zwemmen, een gebeurtenis waar Lukasz getuige van is en niets aan doet.
Lukasz en Urszula zijn niet alleen minnaars die als man en vrouw samen wonen, ze spelen ook samen, eerst in Polen, waar ze tijdens de Tweede Wereldoorlog bij een toneelgezelschap zitten. Daar spelen ze onder andere samen Lukasz' toneelbewerking van Dostojevski's verhaal 'Witte nachten'. Na de oorlog gaan ze naar Londen, waar hij een gevierd toneelregisseur wordt, onder andere beroemd om zijn vertolkingen van Tsjechov.
Het verhaal wordt uit verschillende oogpunten verteld, meestal door Lukasz, die - door zijn slechte ogen gedwongen - een mondelinge autobiografie te maken. Daardoor komt het dat verhalen uit het verleden vaak door een ik-figuur worden verteld. Pas laat in het verhaal komt Urszula naar voren die ook haar verhaal vertelt.
Het boek eindigt als een toneelstuk: twee epilogen, één waarin Lukasz vóór Urszula overlijdt en Urszula twee jaar later sterft, in de andere epiloog wordt Urszula ook ziek en plegen ze gezamenlijk zelfmoord, geen van beiden bereid zonder de ander te leven.
Veel over toneel, Lukasz is een regisseur die zich veel bezig houdt met klassiekers als Tsjechov. In de eerste epiloog bijvoorbeeld wordt bij de begrafenis van Lukasz uit 'De meeuw' voorgedragen.
Lukasz is hoofdregisseur van The Sea-Gull Theatre
Het is een superromantisch einde natuurlijk, maar afgezien daarvan is het een goed geschreven boek, dat als een trein leest.

Geen opmerkingen: